چرخه سلولی+فیلم آموزشی چرخه سلولی
چرخه سلولی یا چرخه زندگی سلولی یک فرآیند پایهای در بیولوژی است که به تکثیر و رشد سلولها منجر میشود. این فرآیند در تمام سلولهای زنده، از سلولهای پروکاریوتیک (باکتری و آرکئا) تا سلولهای یوکاریوتیک (سلولهای حیوانی و گیاهی) رخ میدهد. در این مقاله از لب کلام به توضیحات چرخه شلولی به همراه فیلم آموزشی چرخه سلولی خواهیم پرداخت.
مراحل چرخه سلولی
چرخه سلول، به عنوان چرخه زندگی سلولی شناخته میشود، به مجموعهای از مراحل و فرآیندهایی اطلاق میشود که سلول از زمان تولد تا تقسیم سلول به دو سلول دختری گذر میکند. این چرخه سلولی به دو بخش اصلی تقسیم میشود: مراحل “انتروفاز” و “میتوز” در سلولهای یوکاریوتیک (مانند سلولهای حیوانی و گیاهی) و “بیناری فیشن” در سلولهای پروکاریوتیک (مانند باکتری)، که از یک تقسیمبند تک به دو سلول دختری منجر میشوند.
در ادامه، مراحل چرخه سلولی در سلولهای یوکاریوتیک (سلولهای حیوانی و گیاهی) را بیان میکنم:
اینترفاز
مرحله اینتروفاز در چرخه سلولی به مجموعهای از مراحل میان میتوز و تقسیم سلولی اشاره دارد. این مرحله در سلولهای یوکاریوتیک (مانند سلولهای حیوانی و گیاهی) و در چرخه سلولی قبل از شروع میتوز یا تقسیم سلولی معمولی (مانند تقسیم سلولهای بدنی) اتفاق میافتد.
مرحله اینتروفاز به صورت دقیق به دو مرحله اصلی تقسیم میشود:
1.G1 (مرحله اول اینتروفاز):
- در این مرحله، سلول پس از تقسیم به دو سلول دختری در مرحله قبلی (اگر قبلاً تقسیم سلولی رخ داده باشد)، به رشد و تولید پروتئینها و مولکولهای دیگر مورد نیاز برای ادامه چرخه سلولی میپردازد.
- در این مرحله، سلول نیز برای اطمینان از وجود شرایط مناسب برای تقسیم به دو سلول دختری بررسی میکند. اگر شرایط مناسب فراهم نشده باشد، سلول ممکن است در مرحله G1 به عنوان سلول نرمال و غیرتقسیم کننده باقی بماند.
2.S (سنتز DNA):
- در مرحله S اینتروفاز، سلول DNA خود را تکمیل میکند یعنی دوباره میسازد (دوباره میکند) تا دو برابر تعداد کروموزومهای خود داشته باشد. این مرحله شامل دوباره ساخت کروماتیدها به صورت دقیق و همسان است.
- بعد از اتمام مرحله S، چرخه سلولی به مرحله دوم اینتروفاز یعنی G2 میرود، که شامل رشد و آمادهسازی سلول برای تقسیم نهایی میشود. سپس چرخه سلولی به مرحله میتوز یا تقسیم سلولی نرمال ادامه مییابد، به تقسیم سلول به دو سلول دختری منجر میشود.
فاز میتوزی
فاز میتوز یکی از مراحل مهم در چرخه سلولی یوکاریوتیک (سلولهای حیوانی و گیاهی) است و به تقسیم سلول به دو سلول دختری مشابه از نظر ژنتیکی منجر میشود که به دو مرحله اصلی تقسیم میشود: میتوز I و میتوز II.
1.میتوز I:
میتوز I به دو مرحله زیر تقسیم میشود: a. پروفاز I: در این مرحله، کروموزومها با کروماتیدهای خواهری خود جفت میشوند و تشکیل کروماتیدهای خواهری را میدهند. همچنین، در این مرحله پروتئینهای خاصی به نام کروموسومهای تتراد، ایجاد میشوند. b. متافاز I: در این مرحله، کروموزومهای جفت شده تجزیه و تفکیک میشوند. کروماتیدهای خواهری از یکدیگر جدا میشوند و به دو سلول دختری نصف تعداد کروموزومهای اصلی (هاپلوئید) منجر میشوند. این مرحله شامل فازهای پرومتافاز I، متافاز I، و آنافاز I است.
2.میتوز II:
پس از اتمام میتوز I، سلولهای دختری نهایی به دو مرحله تقسیمی دیگر وارد میشوند: a. پرومتافاز II: در این مرحله، هر یک از دو سلول دختری از میتوز I به دو کروماتید مجزا تجزیه میشود. b. متافاز II: در این مرحله، کروماتیدها از یکدیگر جدا میشوند و به دو سلول دختری نهایی (به صورت هاپلوئید) منجر میشوند.
با اتمام میتوز II، دو سلول دختری نهایی به وجود میآیند، که هر یک دارای نصف تعداد کروموزومهای اصلی سلول مادری هستند. این سلولهای دختری نهایی سپس میتوانند به وظایف و عملکردهای خود در بدن ادامه دهند. میتوز اهمیت زیادی در تولید سلولهای جنسی (سپری و تخمک) و تکثیر جنسی دارد، زیرا در این فرآیند تعداد کروموزومها نصف میشود و تنوع ژنتیکی در نسلها تضمین میشود.
دیدگاهتان را بنویسید