ویژگی های فیزیکی مواد
در فصل دوم از درس فیزیک دهم، به مبحث ویژگیهای فیزیکی مواد میپردازیم که این مبحث از دورههای سال هفتم و هشتم علوم تجربی به شما معرفی شده است و اطلاعاتی راجع به ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مواد در اختیار دارید.
به عنوان مثال، برخی از ویژگیهای فیزیکی شامل چگالی، رنگ، دمای ذوب، دمای جوش، توانایی ورقه و مفتول شدن، خاصیت کشسانی، رسانندگی گرمایی و الکتریکی و غیره هستند.
در این فصل، با ویژگیهای فیزیکی دیگری از مواد آشنا میشویم که شامل موارد زیر میباشد:
- انواع حالت فیزیکی مواد: جامد، مایع، گاز و پلاسما
- انواع جامد: بلورین و بیشکل (آمورف)
- پدیده پخش در مایعات و گازها
- نیروهای بینمولکولی: همچسبی و دگرچسبی
- کشش سطحی
- ترشوندگی
- اثر موئینگی
- شناوری
- اصل برنولی
علاوه بر این موارد، در این فصل با مفهوم فشار، وسایل اندازهگیری و روشهای محاسبه آن نیز آشنا میشویم.
حالت های ماده (حالت فیزیکی مواد)
در فصل دوم از درس فیزیک دهم، مطالبی درباره ویژگیهای فیزیکی مواد را بررسی میکنیم. این فصل شامل بررسی ویژگیهای جامد، مایع و گاز است.
جامد:
جامد، جسمی است که حجم و شکل مشخصی دارد و ذرات آن به دلیل نیروهای الکتریکی که به یکدیگر وارد میشوند، در کنار یکدیگر میمانند. این ذرات در مکانهای معینی قرار دارند و در اطراف این مکانها، نوسانهای بسیار کوچکی دارند. جامدات بلورین و بیشکل (آمورف) دو دسته اصلی از جامدها هستند.
مایع:
جسمی است که مولکولهای آن نظم و تقارن جامدهای بلورین را ندارند و به صورت نامنظم و نزدیک به یکدیگر قرار گرفتهاند. مایع بهراحتی جاری میشود و به شکل ظرف خودش در میآید.
گاز:
گاز، مادهای است که شکل مشخصی ندارد و اتمها و مولکولهای آن آزادانه و با تندی بسیار زیاد به اطراف حرکت میکنند و با یکدیگر و با دیوارههای ظرفی که در آنها قرار دارند برخورد میکنند.
پدیدۀ پخش:
پخش، پدیدۀی است که ذرات یک ماده در یک ماده دیگر را توصیف میکند که به دلیل حرکت نامنظم و کاتورهای مولکولها و برخورد دائم آنها با ذرات دیگر اتفاق میافتد.
نیروهای بین مولکولی
نیروی همچسبی به نیروهایی گفته میشود که بین مولکولهای همسان، مانند آب، ایجاد میشود. وقتی که ما سعی میکنیم فاصله بین مولکولهای مایع را کاهش دهیم، نیروی دافعه بین آنها ظاهر میشود که از تراکم پذیری مایع جلوگیری میکند. همچنین، هنگامی که ما مولکولهای مایع را کمی از هم دور کنیم، نیروی جاذبه بین آنها ظاهر میشود.
نیروهای بین مولکولی، کوتاهبرد هستند، به این معنا که وقتی فاصله بین مولکولها چند برابر فاصله بین مولکولی شود، نیروهای بین مولکولی بسیار کوچک و تقریباً صفر خواهند بود.
کشش سطحی به دلیل نیروهای ربایشی است که مولکولهای سطح مایع به یکدیگر وارد میکنند. سطح مایع شبیه به یک پوسته تحت کشش عمل میکند و کشش سطحی را ایجاد میکند. این نوع کشش، ناشی از همچسبی مولکولهای سطح مایع است.
چرا قطرههایی که آزادانه سقوط میکنند، کروی هستند؟
برای حجمی معین، کره کوچکترین مساحت سطح را نسبت به هر شکل هندسی دیگری دارد. به این ترتیب، سطح قطرهای که آزادانه سقوط میکند، مانند یک پوسته کشیده شده، تمایل به کمینه کردن مساحتش را دارد.
دگرچسبی به وقوع میپیوندد زمانی که دو مادهٔ مختلف در تماس با یکدیگر قرار میگیرند. در این حالت، نیروی دگرچسبی مشابهی بین مولکولهای آنها ظاهر میشود.
ترشوندگی رخ میدهد هنگامی که یک مایع با یک جامد در تماس قرار میگیرد و دگرچسبی بین مولکولهای مایع و جامد از همچسبی بیشتر باشد. در این صورت، مایع جامد را تر یا خیس میکند.
سخن پایانی
در اینجا، ما به مطالعه ویژگیهای فیزیکی مواد پرداختیم که از جمله مفاهیم مهم در علم فیزیک و شیمی میباشند. از ویژگیهایی که در اینجا بررسی شدند میتوان به نیروهای بینمولکولی، کشش سطحی، دگرچسبی و ترشوندگی اشاره کرد. امیدوارم که این مطالب به دانش شما افزوده شده و در درک بهتر از خصوصیات مواد به شما کمک کرده باشد. همچنین، از اینکه همراه ما بودید و به مطالب ما توجه داشتید، سپاسگزاریم.
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.